Instytut Etyki Prawniczej powstał w 2006 roku i jest organizacją pozarządową, działającą w formie fundacji oraz organizacją pożytku publicznego, nieprowadzącą działalności gospodarczej.
Działalność Instytutu skupia się na dwóch płaszczyznach: inicjowania i prowadzenia badań oraz propagowania ich wyników. Nie ogranicza się ona do projektów naukowych i obejmuje także szeroko rozumianą, działalność dydaktyczną.
Zadania Instytutu obejmują działalność w zakresie: nauki, edukacji, oświaty i wychowania, porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym, upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, działań wspomagających rozwój demokracji, działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy miedzy społeczeństwami oraz działalność charytatywną.
Celem statutowym Instytutu jest inicjowania i prowadzenie badań w zakresie etyki prawniczej i etyki zawodów prawniczych, wykonywania praktyki prawniczej oraz ogólnej refleksji nad prawem i jego stosowaniem, upowszechnianie wyników badań w zakresie, o którym mowa powyżej, wspieranie wszelkich inicjatyw mających na celu zwiększenie świadomości prawnej społeczeństwa, szerzenie kultury prawnej, przyczynianie się do kształtowania postaw służących godności zawodów prawniczych oraz kreowanie w świadomości społecznej pozytywnego wizerunku prawnika, działanie na rzecz reformy modelu praktyki prawniczej oraz zawodów prawniczych, w szczególności w zakresie dostosowywania ich do standardów europejskich, rozwijanie wewnętrznej integracji środowiska prawniczego oraz środowiska prawniczego ze społeczeństwem, w szczególności między starszymi a młodszymi pokoleniami prawników.
Instytut realizuje swoje cele poprzez organizowanie i współorganizowanie konferencji naukowych, wykładów, seminariów, sympozjów, szkoleń oraz innych wydarzeń merytorycznych, inicjowanie, prowadzenie oraz wspieranie projektów naukowych oraz badawczych, współpracę z instytucjami naukowymi, w szczególności akademickimi, władzami publicznymi oraz organizacjami społeczno-kulturalnymi, współpracę z innymi instytucjami lub organizacjami, w szczególności z korporacjami prawniczymi, administracją państwową oraz samorządową w zakresie służącym realizacji celów i zadań Instytutu, działalność wydawniczą, w szczególności wydawanie publikacji książkowych oraz czasopism, promocję w mediach, audiowizualnych środkach przekazu oraz w Internecie, uruchomienie i redagowanie internetowego portalu poświęconego celom Instytutu, wspieranie, w tym także pomoc finansową, osób prawnych oraz osób fizycznych realizujących cele Instytutu oraz inne działania sprzyjające rozwojowi statutowych celów Instytutu.